Grafika wektorowa – w niektórych przypadkach jest niezastąpiona, w innych należy unikać jej jak ognia. Kiedy wektory zdadzą egzamin, a kiedy zastąpić je pikselami, czyli grafiką rastrową? Spieszymy z odpowiedzią. W naszym artykule opowiemy, czym jest grafika wektorowa, jakie ma zalety i w jakich projektach się sprawdza. Warto mieć przynajmniej podstawową wiedzę na ten temat – w końcu grafiki i szeroko pojęta identyfikacja wizualna to istotne elementy promocji każdej firmy.
Grafika wektorowa
Zacznę od wyjaśnienia, czym jest grafika wektorowa. Jest to rodzaj grafiki komputerowej, obraz, który powstaje dzięki wykorzystaniu formuł matematycznych. Zadaniem wspomnianych formuł jest opisywanie linii, krzywych, kształtów i kolorów. Dla porównania, grafikę rastrową tworzą piksele.
Zaletą grafiki wektorowej jest dobra skalowalność – obraz można zwiększyć lub zmniejszyć a jakość pozostanie taka sama. Wektorowe obrazy są ostre i wyraźne, niezależnie od rozmiaru.
Program do tworzenia grafiki wektorowej
Wśród najpopularniejszych programów do tworzenia grafiki wektorowej znajdują się Adobe Illustrator, Corel Draw, Affinity Designer, Inkscape.
Adobe Illustrator
Adobe Illustrator umożliwia szkicowanie odręczne, tworzenie skomplikowanych kształtów, dodawanie tekstu i ułożenie go w dowolnej płaszczyźnie. Kolejne funkcje to obracanie obrazu, zaznaczanie ręczne, projektowanie ilustracji, edycja krzywych i wiele, wiele więcej. Narzędzie pozwala na tworzenie nawet skomplikowanych projektów wektorowych – logo, ikon, ilustracji, materiałów do druku itp. Adobe Illustrator jest zintegrowany z innymi programami z rodziny Adobe.
Corel Draw
CorelDRAW to intuicyjne narzędzie, które umożliwia projektowanie logo, ilustracji, layoutów stron www, oznaczeń i innych materiałów. Tworzenie grafik wektorowych wspierają takie funkcje, jak obwiednia, obrys, metamorfoza czy wypełnienie. Corel Draw pozwala także na edycję zdjęć i czcionek, stylizację tekstu, opracowanie plików przeznaczonych do druku.
Affinity Designer
Affinity Designer pozwala na projektowanie logo i innych elementów identyfikacji wizualnej, ilustracji, makiet, układów stron, a nawet prawdziwych dzieł sztuki. Narzędzie ma wiele zalet, a wśród nich możemy wymienić perfekcyjny retusz, bogatą bibliotekę filtrów, duży wybór pędzli i efektów.
Inkscape
Inkscape to darmowe oprogramowanie, które wykorzystywane jest zarówno przez profesjonalistów, jak i amatorów. Choć Inkscape nie oferuje tak wielu funkcji jak część komercyjnych narzędzi, umożliwia rysowanie, edycję krzywych, pracę z tekstem i tworzenie złożonych projektów graficznych.
Grafika wektorowa – jaki format?
Grafiki wektorowe mogą występować w różnych formatach, np. SVG, AI czy PDF. Czym różnią się poszczególne formaty?
SVG (Scalable Vector Graphics)
- Opis: SVG to standardowy format wektorowy, grafiki z rozszerzeniem SVG bardzo często pojawiają się w internecie.
- Zastosowanie: SVG to idealne rozwiązanie w przypadku animacji wektorowych, grafik, ikon i ilustracji na stronach internetowych. Dzięki skalowalności, SVG dobrze sprawdza się w responsywnych projektach.
- Zalety: Główne zalety formatu to skalowalność bez utraty jakości, możliwość edycji kodu SVG bezpośrednio w edytorze tekstu. Warto też dodać, że ów format obsługiwany jest przez większość przeglądarek internetowych.
AI (Adobe Illustrator)
- Opis: AI to natywny format plików programu Adobe Illustrator. Jest to format wektorowy, który zachowuje wszystkie właściwości projektu, w tym warstwy i efekty.
- Zastosowanie: Idealne rozwiązanie w przypadku złożonych projektów wektorowych, które będą jeszcze edytowane, np. w Adobe Illustrator lub za pomocą innych, kompatybilnych programów.
- Zalety: Pełna kompatybilność z Adobe Illustrator, obsługa zaawansowanych efektów, filtrów i warstw.
EPS (Encapsulated PostScript)
- Opis: EPS to starszy format plików wektorowych, który może zawierać zarówno grafikę wektorową, jak i bitmapową.
- Zastosowanie: Materiały drukowane i publikowane w sieci, w przypadku których priorytetem jest jakość.
- Zalety: Uniwersalność, kompatybilność z programami do tworzenia grafiki wektorowej i rastrowej.
PDF (Portable Document Format)
- Opis: PDF, który większość z nas kojarzy się z dokumentami, sprawdza się także przy grafice wektorowej. Ów format często wykorzystywany jest podczas wymiany projektów graficznych między różnymi osobami, zespołami.
- Zastosowanie: Idealny do publikacji dokumentów, które zawierają grafikę wektorową oraz do przekazywania gotowych do druku projektów.
- Zalety: Uniwersalność, możliwość otwierania pliku na różnych platformach -bez utraty jakości, obsługa zarówno grafiki wektorowej, jak i rastrowej.
CDR (CorelDRAW)
- Opis: CDR to natywny format plików programu CorelDRAW. Podobnie jak AI, zachowuje wszystkie elementy projektu, w tym warstwy, efekty i style.
- Zastosowanie: Wykorzystywany głównie przez użytkowników CorelDRAW, pozwala na tworzenie złożonych projektów wektorowych.
- Zalety: Pełna kompatybilność z CorelDRAW, zaawansowane funkcje edycji.
Grafika wektorowa – jak zrobić?
W jaki sposób przygotować grafikę wektorową? Tworzenie projektów może wydawać się skomplikowane, ale trening czyni mistrza. Dużą pomocą są poradniki i bazy wiedzy (można je znaleźć na stronach www poszczególnych narzędzi). Dostępne są również kursy, webinary i inne materiały edukacyjne.
W ogromnym skrócie, proces tworzenia grafiki wygląda w następujący sposób.
- Wybór narzędzia: Krokiem numer jeden jest dobór narzędzia, może to być np. Adobe Illustrator, Corel Draw, Affinity Designer, Inkscape.
- Rozmiar: Jaki rozmiar ma mieć Twoja grafika? Grafika wektorowa jest skalowalna, co stanowi duże ułatwienie. W przypadku logo możesz zacząć od standardowego rozmiaru, np. 1000 x 1000 pikseli.
- Tło: Grafiki wektorowe zwykle mają przezroczyste tło, ale wszystko zależy od konkretnego projektu.
- Kolejne czynności: Kolejne etapy mogą obejmować rysowanie kształtów, dodawanie linii, krzywych, kolorów, efektów.
- Poprawki i eksport: Na koniec pozostaje wprowadzenie kosmetycznych zmian i zapisanie projektu w odpowiednim formacie.
Wady i zalety grafiki wektorowej
Grafika wektorowa ma zarówno zalety, jak i drobne wady. Przyjrzyjmy się im. Wśród głównych zalet znajdują się:
- Skalowalność – opcja powiększania i pomniejszania bez obaw o stratę jakości.
- Waga – grafika wektorowa jest lżejsza niż np. grafika rastrowa. Zastosowanie wektoru może mieć pozytywny wpływ na prędkość ładowania strony.
- Łatwa edycja – Kolejna zaleta to łatwa edycja. W przypadku grafiki wektorowej można łatwo zmienić kolor, kształt i wielkość poszczególnych elementów.
- Wiele możliwości: Omawiany format sprawdza się zarówno w prostych, jak i bardziej skomplikowanych projektach.
- Dokładność: Grafika wektorowa opiera się na matematycznych formułach, co umożliwia tworzenie precyzyjnych kształtów. Jest to szczególnie przydatne w projektowaniu technicznym.
Wady grafiki wektorowej
- Grafika wektorowa nie do końca zdaje egzamin przy bardzo szczegółowych obrazach, za jej pomocą trudniej oddać subtelne przejścia tonalne, drobne detale, cienie.
- Uruchomienie i edycja plików wektorowych w formatach AI lub CDR może być trudne przy wykorzystaniu innych programów niż Adobe Illustrator i CorelDRAW.
- Przy plikach wektorowych konieczne jest użycie specjalistycznego oprogramowania, którego zakup związany jest z kosztami.
Grafika rastrowa i wektorowa – różnice
Oprócz grafiki wektorowej do wyboru mamy także grafikę rastrową. Czym różnią się wspomniane rodzaje? Poniżej krótkie porównanie.
Czy wiesz, że… ciekawostki o grafice wektorowej
- Format SVG (Scalable Vector Graphics) zyskał w 2017 roku ogromną popularność. W 2023 roku SVG był jednym z najczęściej używanych formatów graficznych, udział rynkowy SVG przekraczał 60%.
- Użycie plików SVG na stronach internetowych może zmniejszyć czas ładowania strony nawet o 20%.
- Globalny rynek oprogramowania do grafiki wektorowej, obejmujący takie programy jak Adobe Illustrator, CorelDRAW i Inkscape, osiągnął w 2023 roku wartość blisko 3 miliardów USD.
- Ponad 80% profesjonalnych projektantów wykorzystuje grafikę wektorową do tworzenia logo. Pozwala to na łatwe skalowanie projektu do różnych rozmiarów.
- Pierwsze komputery umożliwiające tworzenie grafiki wektorowej pojawiły się już w latach 60. XX wieku. Wcześniejsze maszyny, takie jak komputer Whirlwind opracowany w MIT, używały wektorów do wyświetlania obrazów na oscyloskopach.
- Pierwsze gry wideo, takie jak „Asteroids” (1979), były oparte na grafice wektorowej. W tamtych czasach wektorowe wyświetlacze były popularne w automatach arcade, dopiero potem zostały zastąpione przez wyświetlacze rastrowe.
- Współcześni artyści tworzą przy użyciu grafiki wektorowej wyjątkowe dzieła sztuki. Dzięki możliwościom skalowania, ich prace mogą być drukowane na płótnie o dowolnym rozmiarze.
- Pliki SVG to nie tylko statyczne obrazy, ale także podstawa dla animacji wektorowych na stronach internetowych. Dzięki technologii CSS i JavaScript, animacje SVG są interaktywne i dynamiczne, co czyni je popularnym wyborem w nowoczesnym projektowaniu webowym.
Grafika wektorowa – przykłady
Poniżej kilka przykładowych grafik wektorowych.
Grafika wektorowa – podsumowanie
Grafiki wektorowe tworzone są za pomocą matematycznych formuł – formuły opisują krzywe, kształty, lnie i inne elementy. Tego rodzaju grafiki są skalowalne, lekkie i estetyczne, a sprawdzają się w przypadku logo, ilustracji czy diagramów. Popularne programy wykorzystywane do tworzenia grafik wektorowych to Adobe Illustrator, CorelDRAW czy Inkscape. Typowe formaty plików wektorowych to SVG, AI, EPS i PDF.
