Czym jest cache? Jak go usunąć? Jakie ma wady i zalety?

W technologicznym świecie, w którym szybkość jest kluczem do sukcesu, termin „cache” jest niezmiernie istotny. Ale, co to są pliki cache? Jak wpływają na nasze codzienne doświadczenia związane z przeglądaniem internetu i korzystaniem z komputera bądź telefonu? Czy cache ma więcej wad czy zalet?

Cache co to? Definicja

Cache to pamięć podręczna, która jest wykorzystywana do tymczasowego przechowywania danych w celu zapewnienia szybszego dostępu do nich. To przestrzeń na dysku urządzenia użytkownika, w której są zapisywane i gromadzone dane pozwalające na szybsze ładowanie zawartości aplikacji, programu, przeglądarki internetowej. W przypadku pamięci podręcznej przeglądarki działa to w ten sposób, że urządzenie, na którym jest przeglądana strona internetowa, na przykład smartfon, pobiera niektóre elementy strony i zapisuje je na swoim dysku. Dzięki temu przy ponownym załadowaniu tej samej strony na tym samym urządzeniu poszczególne elementy strony nie są ponownie pobierane z serwera tylko z pamięci podręcznej. Innymi słowy, pamięć cache pozwala na to, aby przeglądarka mogła zapisywać na urządzeniu użytkownika niektóre elementy odwiedzanych stron. Dzięki temu czas ładowania strony jest krótszy.

Pliki cache ‒ rodzaje

Wyróżniamy różne rodzaje pamięci cache. Są to:

Cache procesora (CPU Cache)

Cache procesora (CPU Cache), zwany również pamięcią podręczną CPU, przechowuje informacje bezpośrednio w procesorze, umożliwiając szybki dostęp do często używanych danych. Cache procesora podzielony jest na trzy poziomy: L1, L2 i L3, każdy z poziomów różni się prędkością i pojemnością.

• L1 ‒ to najmniejszy, ale najbardziej dostępny poziom cache, umieszczony najbliżej rdzenia procesora. Przechowuje niewielką ilość danych, do których procesor ma najszybszy dostęp.
• L2 ‒ jest to większy i wolniejszy niż L1, ale nadal umieszczony blisko rdzenia procesora. Pełni rolę bufora między szybkim L1, a dużo wolniejszym L3.
• L3 ‒ jest to największy poziom cache, który jest również najwolniejszy.

Cache przeglądarki

Cache przeglądarki przechowuje kopie stron internetowych, które odwiedzasz. Dzięki niemu ponowne wczytywanie witryn jest przyspieszone. 

Cache dysku (disk cache)

Cache dysku (disk cache) przechowuje często używane dane na dysku twardym. 

Jak działa cache? Do czego służy pamięć cache?

Pliki cache przechowują informacje, do których komputer często się odwołuje. Dzięki temu możliwe jest szybsze dostarczenie konkretnych danych.

Weźmy na przykład cache przeglądarki. Kiedy po raz pierwszy odwiedzasz stronę, przeglądarka pobiera wszystkie jej elementy ‒ obrazy, pliki CSS, JavaScript itp. – i przechowuje je w pamięci podręcznej. Kiedy odwiedzasz tę stronę ponownie, przeglądarka wczytuje dane z cache, zamiast pobierać je z internetu.

Kiedy komputer musi odzyskać dane, zaczyna od wyszukania ich w cache. Jeżeli dane są dostępne, są one natychmiast dostarczane. Jeżeli ich tam nie ma, komputer musi odzyskać je z wolniejszego źródła (na przykład z pamięci RAM lub dysku twardego).

Jak wyczyścić cache?

Gdy cache jest pełen, konieczne jest usunięcie części danych. Dwie najpopularniejsze strategie czyszczenia cache to: LRU (Least Recently Used) i FIFO (First In, First Out).

• LRU ‒ LRU polega na usunięciu najdawniej używanych danych. LRU opiera się na założeniu, że jeśli dane nie były używane od dawna, prawdopodobnie nie będą potrzebne w najbliższej przyszłości.
• FIFO ‒ dane usuwane są w kolejności, w jakiej zostały dodane. Jest to najprostsza strategia, ale nie zawsze jest najbardziej efektywna.

Zalety i wady używania cache

Głównym atutem cache jest to, że znacznie przyspiesza operacje na komputerze. Komputer nie musi za każdym razem wyszukiwać danych, a Ty zyskujesz na czasie. To jest szczególnie istotne w środowisku internetowym, gdzie szybkość ładowania strony ma kluczowe znaczenie.

Cache ma także pewne wady. Przede wszystkim, może przechowywać przestarzałe informacje. Jeżeli strona internetowa została zaktualizowana, a dane w cache nie zostały odświeżone, możesz zobaczyć starą wersję strony. Ponadto, jeśli pamięć podręczna przechowuje wrażliwe dane, może to zagrażać bezpieczeństwu.

Cache może też ograniczać Twoją prywatność. Jeżeli osoba trzecia ma dostęp do Twojego urządzenia, może, analizując dane w cache przeglądarki, zweryfikować, które strony internetowe odwiedzałeś. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby regularnie czyścić cache.

Jak zarządzać cache?

Wiesz już, czym jest cache i jak działa. Warto więc, byś dowiedział się, jak zarządzać omawianym rodzajem pamięci.
Tutaj ważną rolę odgrywa regularne czyszczenie. Jest ono konieczne, jeśli chcesz mieć pewność, że Twój komputer korzysta z najnowszych danych lub zwolnić trochę miejsca na dysku.

Jak wyczyścić cache przeglądarki?

Jak usunąć cache przeglądarki (pamięć podręczną)? W większości przeglądarek internetowych jest to dość proste. Wystarczy, że klikniesz ustawienia, a następnie sekcję  „Historia przeglądania” lub „Prywatność”. Kolejny krok to wybór opcji „wyczyść dane przeglądania” lub „wyczyść cache”. Pamiętaj jednak, że po wyczyszczeniu cache, strony internetowe mogą wczytywać się wolniej (do czasu, aż dane zostaną ponownie zapisane w cache).

Istnieje wiele narzędzi, które pomagają zarządzać pamięcią cache w systemie operacyjnym. Na przykład, w systemie Windows, można użyć narzędzia „Oczyszczanie dysku”, które pozwala na usunięcie plików cache i innych niepotrzebnych plików.

Cache a SEO

Prędkość ładowania strony internetowej ma duże znaczenie – zarówno jeśli chodzi o atrakcyjność dla użytkownika, jak i o jej pozycje w wynikach wyszukiwania. Wielu specjalistów ds. pozycjonowania korzysta z technologii cache, aby przyspieszyć ładowanie strony. 

Przykłady w praktyce

Cache ma wiele praktycznych zastosowań. Przykładowo, w grach komputerowych przyspiesza ładowanie grafiki i innych elementów gry. Pamięć podręczna przyspiesza też ładowanie stron, co jest szczególnie ważne dla użytkowników z wolnym połączeniem internetowym. W przypadku aplikacji mobilnych, cache  przyspiesza działanie i zredukuje ilość transferu danych.

FAQ

1. Jak wyczyścić cache w Chrome?

Jak wykonać czyszczenie cache Chrome? Wystarczy, że będziesz postępował zgodnie z poniższymi instrukcjami:

• Kliknij trzy kropki w prawym górnym rogu ekranu.
• Wybierz „Więcej narzędzi”, a następnie „Wyczyść dane przeglądania”.
• W nowym oknie wybierz zakres czasowy, dla którego chcesz usunąć cache. Aby wyczyścić cały cache, wybierz „Cały okres”.
• Upewnij się, że zaznaczone jest pole „Obrazy i pliki zapisane w pamięci podręcznej”.
• Kliknij „Wyczyść dane”.

Gotowe, pamięć podręczna przeglądarki jest wyczyszczona.

2. App cache files co to jest?

Pliki cache aplikacji, zwane również „app cache files”, to dane przechowywane przez aplikacje na Twoim urządzeniu. Są to zazwyczaj pliki, których aplikacja często używa i potrzebuje do nich łatwego dostępu. Dzięki temu aplikacja nie musi pobierać tych plików za każdym razem, co przyspiesza jej działanie.

3. Kiedy nowy cache?

Nowy cache jest tworzony, gdy dane są po raz pierwszy pobierane lub generowane. Gdy po raz pierwszy odwiedzasz stronę internetową, przeglądarka tworzy nowy cache, przechowuje elementy witryny. Kiedy ta strona jest odwiedzana ponownie, przeglądarka korzysta z zapisanych danych, nie musi ich pobierać. 

4. Jak wyczyścić cache w Firefox?

Aby wyczyścić pamięć cache w przeglądarce Firefox, wykonaj poniższe kroki:

• Kliknij trzy linie w prawym górnym rogu przeglądarki.
• Wybierz „Opcje”.
• Wybierz „Prywatność i bezpieczeństwo”.
• Przewiń w dół, do sekcji „Pliki cookie i dane witryn” i kliknij „Usuń dane”.
• Upewnij się, że zaznaczone jest pole „Pamięć podręczna” i kliknij „Usuń”.

5. Pliki cache w telefonie co to?

Pliki cache w telefonie działają podobnie do tych na komputerze. Są to dane, które Twoje aplikacje i przeglądarka przechowują na urządzeniu. Mogą to być na przykład obrazy, dane z witryn, które często odwiedzasz, dane z aplikacji. Jeśli więc zauważysz, że telefon działa wolniej lub pokazuje nieaktualną wersję danej strony www, wyczyścić pamięć podręczną.

6. Wipe cache partition co to?

„Wipe cache partition” to funkcja w systemie Android, która pozwala na usunięcie wszystkich plików cache przechowywanych przez system operacyjny i aplikacje. Jest to szczególnie przydatne, gdy urządzenie działa wolno lub ma problemy z działaniem. Pamiętaj jednak, że ta operacja powinna być przeprowadzana ostrożnie.

7. Czym jest Google cache?

Google cache to potężne narzędzie dostępne w ramach usług wyszukiwarki Google. Jego główną funkcją jest przechowywanie kopii stron internetowych w pamięci cache Google. Kiedy odwiedzasz stronę za pośrednictwem wyników wyszukiwania Google, możesz mieć do czynienia z wersją strony przechowywaną w Google cache, a nie z oryginalną stroną.

Korzystanie z Google cache ma kilka zalet. Po pierwsze, może umożliwić dostęp do stron, które są tymczasowo niedostępne – na przykład, ze względu na przeciążenie serwera. Po drugie, Google cache może przyspieszyć ładowanie stron. 

Warto  jednak pamiętać, że wersja strony w Google cache może nie być aktualna. Wszelkie zmiany wprowadzone na stronie po ostatnim indeksowaniu przez Google nie będą widoczne w wersji cache.

Miej też na uwadze fakt, że właściciel może zdecydować o nieindeksowaniu strony przez Google, co oznacza, że nie będzie ona dostępna w Google cache.

8. Cache cleaner ‒ co to?

Cache cleaner to rodzaj oprogramowania, które pomaga zarządzać i usuwać pliki cache z systemu komputerowego lub urządzenia mobilnego, na przykład telefonu. Tego typu narzędzia są niezwykle przydatne, ponieważ pliki cache, mimo że  przyspieszają pewne operacje, z czasem mogą zajmować znaczącą ilość przestrzeni na dysku.

Działanie większości programów cache cleaner polega na skanowaniu systemu w celu identyfikacji plików cache, a następnie, jeśli użytkownik wyrazi zgodę, ich usunięciu. Niektóre zaawansowane narzędzia oferują dodatkowe funkcje, takie jak planowanie regularnych czyszczeń cache, listy aplikacji, które nie powinny być czyszczone czy monitorowanie w czasie rzeczywistym wykorzystania pamięci cache.

Podsumowanie

Cache to element technologicznego ekosystemu, który wpływa na prędkość i wydajność naszych urządzeń. Chociaż zrozumienie, co to jest cache i jak nim zarządzać, może wydawać się skomplikowane, jest dość proste i może przynieść wiele korzyści. .