W każdej dziedzinie nauki czy biznesu istnieją koncepcje, które stają się fundamentem dla dalszych innowacji i rozwoju. Jakie historie, trendy i teorie ukształtowały marketing, który znamy dzisiaj? Jedną z takich koncepcji jest marketing 4P, nazywany również marketingiem mix. Jakie sekrety kryją się za tymi czterema P? Kolejne P oznaczają: produkt, cenę, miejsce sprzedaży i promocję. Wymienione elementy tworzą potężne narzędzie, które ma moc kreowania rynkowych liderów.
4p marketing – co to?
Marketing 4P, określany także jako marketing mix, to koncepcja marketingowa, na którą, jak już wspomniałam, składają się 4 elementy: produkt, cena, miejsce sprzedaży i promocja.
Początki marketingu 4P sięgają lat 60. XX wieku. To właśnie wtedy profesor E. Jerome McCarthy opisał marketing mix w swojej książce pt. Basic Marketing: A Managerial Approach.
W tamtych czasach marketing był dziedziną stosunkowo nową, a przedsiębiorstwa dopiero zaczynały dostrzegać, jak ważne jest strategiczne podejście do promowania produktów i usług. Koncepcja 4P z biegiem czasu została nieco zmodyfikowana i dopasowana do zmieniającego się krajobrazu rynkowego, dziś jest jedną z popularniejszych strategii e-marketingowych.
Podstawowa koncepcja marketingu 4P pozostaje niezmieniona i wciąż stanowi fundament strategii marketingowych na całym świecie. Jak widać, pewne idee są na tyle silne, że potrafią przetrwać próbę czasu.
Marketing 4P – elementy
Przyjrzyjmy się 4 składnikom marketingu 4p.
Produkt (product)
Kiedy myślimy o produkcie, często skupiamy się na jego fizycznych cechach, zaletach. Warto zastanowić się też nad tym, jakie konkretnie korzyści związane są z zakupem oferowanego produktu, proponowanej usługi. Najlepiej uwzględnić korzyści praktyczne, jak i emocjonalne.
Dla przykładu: Pojemna torebka, z licznymi przegródkami, to sposób, by mieć przy sobie wszystkie drobiazgi. Natomiast design torebki i ręcznie wykonane ozdoby z sprawią, że właścicielka poczuje się wyjątkowo i luksusowo.
Cena (price)
Cena jest nie tylko odbiciem kosztów i marży. Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego niektóre marki ustalają wyższe ceny, mimo że oferują produkt podobny do konkurencji? I co ciekawe, odnotowują wyższą sprzedaż? A jak Ty podchodzisz do kwestii wyceny? Czy traktujesz ją jako narzędzie komunikacji z klientem? Pamiętaj, że dobra cena niekoniecznie oznacza najniższą cenę – część konsumentów woli zapłacić więcej, ale mieć produkt na lata.
Warto opowiedzieć odbiorcom, dlaczego kaszmirowe szale, które sprzedajesz, są droższe od szali z poliestru, które są dostępne u konkurencji.
Miejsce sprzedaży (place)
Ważne jest to, gdzie Twój produkt jest dostępny. Stawiasz na e-commerce, sklep stacjonarny, a może wykorzystujesz oba wspomniane kanały? Czy prowadzisz firmę zdalnie, czy otwierasz biuro? Każde z tych miejsc to inne wyzwania i korzyści. Warto szczegółowo rozważyć kwestie dotyczące dystrybucji, ewentualne afiliacje, programy partnerskie itp.
Promocja (promotion)
Ah, promocja – szerokie pole do popisu! Musisz zadbać o to, by docierać do klientów różnymi sposobami. Możliwości jest wiele, pamiętaj jednak, by działania i komunikaty były przemyślane i spójne z charakterem firmy. Z tyłu głowy miej też dynamiczne trendy i zmieniające się potrzeby odbiorców.
Promocja to zarówno reklamy, jaki i PR, pozycjonowanie, różnego typu akcje, działania online i offline.
Marketing 4P w praktyce – wskazówki dla Ciebie
Wiesz już, czym jest marketing 4P, ale jak wykorzystać tę koncepcję w praktyce?
- Produkt – zadbaj o to, by Twój produkt spełniał oczekiwania odbiorców. Pamiętaj, że rynek i potrzeby użytkowników są zmienne. Z czasem Twoje produkty, usługi mogą wymagać ulepszenia, modyfikacji.
- Cena – dokładnie przemyśl cenę swoich produktów, zastanów się, czy oferowane przez Ciebie ceny są wyższe czy niższe od konkurencji. Jeśli oferujesz produkty wyższej jakości i stąd wyższa cena, koniecznie opowiedz o tym swoim klientom.
- Miejsce sprzedaży / dystrybucja – gdzie można nabyć Twoje produkty? Jak wygląda zamawianie usług? Dla przykładu, jeśli oferujesz ekskluzywne perfumy, sprzedaż w tanich sieciówkach może nie być dobrą drogą. Przemyśl, w jaki sposób możesz dotrzeć do szerokiej grupy swoich odbiorców.
- Promocja – przekaż informacje o swoim produkcie, usługach szerokiemu gronu odbiorców. Z jakich platform korzystają Twoi klienci? Jakie słowa kluczowe wpisują w wyszukiwarkę? Przeanalizuj, które rozwiązania z zakresu marketingu internetowego i tradycyjnego będą strzałem w dziesiątkę. Dobrą drogą jest też połączenie różnych opcji, na przykład pozycjonowania stron z kampaniami Google Ads. Wszystko jednak zależy od grupy docelowej, celów marketingowych itp.
Rozszerzenie koncepcji 4P – od 4P do 7P
Współczesny krajobraz marketingu ewoluuje, a wraz z tym zmieniają się koncepcje, które znamy. Wielu ekspertów z branży argumentuje, że tradycyjny model 4P nie jest już wystarczająco kompletny, zwłaszcza w kontekście sektora usług. Stąd koncepcja rozszerzenia marketingu 4P do 7P. Kolejne 3P to:
Ludzie (people)
Pracownicy firmy mają duży wpływ ma wizerunek marki, a co za tym idzie, na decyzje zakupowe zainteresowanych. Szkolenia, kultura firmy, rekrutacja odgrywają istotną rolę w procesie obsługi klienta. Kompetentny pracownik, lubiący firmę, w której pracuje, czujący, że jest jej częścią to skarb dla biznesu. I chodzi tutaj o pracowników każdego szczebla, zarówno o osoby zajmujące się produkcją, jak i o kadrę managerską.
Ale omawiane P, czyli people, to nie tylko pracownicy firm. Bardzo istotni są odbiorcy, czyli Twoi klienci. Potrzeby, oczekiwania, wartości grupy docelowej odgrywają istotną rolę. Klienci, którzy mają zaufanie do firmy, wiedzą, że otrzymują dobry produkt, wracają, są lojalni.
Procesy (processes)
Czy miałeś kiedykolwiek problemy z procesem rezerwacji lub zakupem online? A może odwrotnie, byłeś pod wrażeniem intuicyjnego systemu zamówień? Współcześni klienci oczekują, że wszystko przebiegać będzie szybko i bardzo sprawnie. Każda firma powinna o tym pamiętać.
Kolejne P, dotyczące procesów, to szeroki temat. Chodzi tutaj zarówno o pozyskiwanie klientów, wzbudzenie ich zainteresowania, jak i o jakość obsługi, zaprezentowanie oferty, komunikację, odpowiedzi na pytania. Każdy element powinien być dobrze przemyślany.
Dowód fizyczny (physical evidence)
Istotne jest potwierdzenie jakości świadczonych usług, oferowanych produktów, profesjonalizmu firmy. Fizycznym dowodem może być wystrój wnętrza restauracji, outfity pracowników, nowoczesna siedziba firmy, przemyślana identyfikacja wizualna.
Strategia marketingowa 4P
Stworzenie efektywnej strategii marketingowej, opartej na koncepcji 4P lub 7P to nie tylko określone działania, ale także ich integracja, tak, by były spójne i pozwalały na realizację celów marketingowych. Na co należy zwrócić szczególną uwagę?
- Zrozumienie rynku i klienta: Przed opracowaniem strategii 4P należy zrozumieć rynek, a także potrzeby i oczekiwania klientów. Badania rynkowe, ankiety, grupy fokusowe i analiza konkurencji to tylko niektóre z narzędzi, które pomagają w uzyskaniu potrzebnych informacji.
- Adaptacja produktu: Produkt musi spełniać potrzeby klienta, satysfakcjonować go. Tak jak już wspomniałam, w odpowiedzi na potrzeby klientów, konieczna może być modyfikacja produktu lub wprowadzenie nowych wersji.
- Elastyczność cenowa: Odpowiednia strategia cenowa musi uwzględniać zarówno koszty produkcji, jak i wartość produktu postrzeganą przez klientów. Ceny mogą być narzędziem do zarządzania popytem, szczególnie w sezonach promocyjnych lub podczas wprowadzania na rynek nowego produktu.
- Optymalizacja punktu sprzedaży: Współczesny konsument ma wiele kanałów zakupu do wyboru. Odpowiednie miejsca dystrybucji (np. sklepy stacjonarne, e-commerce czy sprzedaż mobilna), mogą znacząco wpłynąć na wysokość zysków firmy.
- Innowacyjność w promocji: W świecie przepełnionym reklamami i komunikatami trzeba się wyróżnić. To oznacza nie tylko kreatywne kampanie, ale też wykorzystanie nowych mediów i technologii, komunikowanie się z klientami w ich języku.
- Integracja wszystkich elementów: Ostatecznym celem jest stworzenie spójnej strategii, w której każdy z elementów 4P wzmacnia pozostałe. Na przykład: jeśli artykuł jest sprzedawany jako produkt premium, cena, miejsce sprzedaży i promocja powinny to odzwierciedlać.
Kluczem do skutecznej strategii marketingowej 4P jest nieustanne monitorowanie wyników i gotowość do dostosowywania się do zmiennych realiów. W erze cyfrowej, gdzie trendy i zachowania konsumenckie mogą się szybko zmieniać, elastyczność i adaptacja są konieczne.
Wyzwania współczesnego marketingu 4P
- Cyfryzacja i rosnąca rola e-commerce: Kilkanaście lat temu, kiedy chciałeś kupić sweter, lodówkę czy plecak, szedłeś do sklepu stacjonarnego, czasem do kilku sklepów. W internecie kupowało niewielu. Dziś większość z nas decyduje się na zakupy online, coraz większą popularnością cieszy się też model hybrydowy – zamawianie online i odbiór w sklepie stacjonarnym. Sklepy powinny dawać klientom różne opcje wyboru sposobu zakupów.
- Media społecznościowe, influencerzy, SEO: Zamiast tradycyjnej reklamy, mamy posty, relacje, tweety, influencerów itp. Ogromną wagę mają nowoczesne, intuicyjne w obsłudze strony internetowe. Firmy rywalizują o miejsce w TOP10 wyników organicznych, o większą popularność w social mediach, na YouTube itp.
- Analiza dużych zbiorów danych (Big Data): W erze Big Data, firmy mają dostęp do wielu informacji dotyczących konsumentów – od preferencji zakupowych, przez historię przeglądania, aż po dane demograficzne. To niewątpliwe bogactwo, które może przynieść ogromne korzyści w zakresie personalizacji i precyzji działań marketingowych. Ale, związana jest z tym duża odpowiedzialność. Po pierwsze, bezpieczeństwo danych. W obliczu coraz częstszych ataków hakerskich, firmy muszą chronić prywatność i dane klientów. Korzyści marketingowe nie mogą usprawiedliwić naruszenia podstawowych praw. Po drugie, etyka i przejrzystość. Klienci stają się coraz bardziej świadomi tego, w jaki sposób ich dane są zbierane i wykorzystywane. W związku z tym, oczekują, że firmy będą postępować w sposób etyczny, że będą jasno komunikować, jakie dane zbierają i do jakich celów je wykorzystują.
- Zmienność rynku: Rynek jest niezwykle dynamiczny. Działania marketingowe muszą być na bieżąco optymalizowane. Dzisiejsze trendy jutro mogą być nieaktualne.
- Wartość marki i identyfikacja klienta: Marka to nie tylko logo czy nazwa. To zestaw wartości, przekonań i obietnic, które firma składa swoim klientom. Klienci identyfikują się z markami, które odzwierciedlają ich własne wartości i aspiracje.
Marketing Mix 4P – przykład
Rozważmy przykład sieci – Starbucks.
- Produkt (product): Starbucks oferuje nie tylko kawę, ale także różnorodne napoje, ciastka, kanapki i produkty związane z kawą, takie jak kubki czy termosy. Firma kładzie nacisk na jakość składników i autentyczne doświadczenie picia kawy, stwarzając atmosferę trzeciego miejsca – miejsca między domem a pracą, w którym klienci mogą się relaksować.
- Cena (price): Starbucks uważany jest za markę premium wśród kawiarni. Cena produktów jest zazwyczaj wyższa niż konkurencyjnych marek, ale klienci są gotowi zapłacić więcej za jakość, atmosferę i doświadczenia związane z marką Starbucks.
- Miejsce (Ppace): Starbucks to lokal prawie w każdym zakątku świata. Strategia lokalizacyjna firmy polega na wybieraniu miejsc o dużym ruchu, takich jak centra miast, centra handlowe czy lotniska. Starbucks koncentruje się tez na tym, aby lokale były przyjazne dla osób pracujących zdalnie i studentów.
- Promocja (promotion): Starbucks korzysta z różnorodnych strategii promocyjnych, od programów lojalnościowych, przez specjalne promocje sezonowe, po aktywne korzystanie z mediów społecznościowych. Często wprowadzają też limitowane edycje napojów, które przyciągają uwagę konsumentów i zachęcają do częstszych odwiedzin.
Przy analizie marketingu mix Starbucksa widzimy, że firma skupia się nie tylko na sprzedaży kawy, ale także na kreowaniu doświadczeń i budowaniu społeczności wokół swojej marki. Stało się to kluczem do ich globalnego sukcesu i rozpoznawalności.
4P marketing a 4c marketing
Przy omawianiu marketingu 4P warto przedstawić marketing 4C. Marketing 4C to koncepcja, która skupia się na kliencie i jego perspektywie, w przeciwieństwie do tradycyjnego modelu 4P, który skupia się bardziej na firmie.
Model 4C został zaproponowany, by lepiej dostosować strategie marketingowe do nowoczesnego konsumenta, klienta, który jest świadomy, wymagający i ma dostęp do wielu informacji. Na 4C składają się następujące elementy:
- Klient (consumer wants and needs): Zamiast skupiać się na samym produkcie, firmy powinny koncentrować się na potrzebach i oczekiwaniach konsumentów. To podejście podkreśla konieczność głębokiego zrozumienia rynku i dostarczenia produktów lub usług, które naprawdę odpowiadają konsumentom.
- Koszt (cost to consumer): Chodzi tutaj o wszystkie koszty ponoszone przez konsumenta w związku z zakupem i użytkowaniem produktu lub usługi. To nie tylko cena, ale także czas poświęcony na zakup, eksploatacja, dodatkowe części itp.
- Wygoda (convenience): Ważne jest, by klient łatwo i bez najmniejszych problemów dokonywał zakupów. Czy dostęp do oferowanych przez Ciebie produktów jest łatwy i szybki?
- Komunikacja (communication): Firma powinna słuchać swoich klientów, prowadzić z nimi dialog i dostosowywać się do ich potrzeb, zamiast po prostu nadawać jednostronne komunikaty marketingowe.
Podsumowując, model marketingu 4C podkreśla konieczność ukierunkowania działań marketingowych na konsumenta. Zamiast skupiać się na tym, co firma chce sprzedać, należy zastanowić się, czego konsument potrzebuje i jak można mu to dostarczyć w najbardziej efektywny sposób.
4p marketing – FAQ
Co to jest marketing 4P?
Marketing 4P, nazywany również marketingiem mix, to koncepcja opierająca się na czterech kluczowych elementach, są to: produkt, cena, miejsce i promocja. Wymienione elementy tworzą podstawową strategię marketingową firmy.
Dlaczego marketing 4P jest tak ważny?
4P stanowi podstawę planowania marketingowego, pomaga firmom zrozumieć, jak najlepiej promować i sprzedawać produkty lub usługi. Umożliwia to dostosowywanie strategii do potrzeb rynku i docelowej grupy odbiorców.
Czy marketing 4P jest odpowiedni dla wszystkich typów biznesów?
Tak, choć konkretna realizacja każdego z elementów 4P może różnić się w zależności od branży czy rynku. Podstawowe zasady są uniwersalne i mogą być dostosowywane do różnych scenariuszy biznesowych.
4p, 4c marketing – jakie są główne różnice?
Podczas gdy 4P skupia się na produktach i strategiach sprzedaży, 4C koncentruje się na kliencie, jego potrzebach i doświadczeniach. W skrócie, 4P to perspektywa firmy, a 4C to perspektywa klienta.
Czy w erze cyfrowej koncepcja 4P jest nadal aktualna?
Mimo że wiele firm wprowadziło dodatkowe elementy, jak 7P lub zwróciło się ku innym modelom, jak 4C, to podstawowa koncepcja 4P nadal jest ważna. Kluczem jest adaptacja tych zasad do nowoczesnego środowiska biznesowego.
Jaki jest przykład marketingu 4P?
Istnieje wiele przykładów, jednym z nich jest np. Apple. Firma ma jasno zdefiniowany produkt (iPhone), ustaloną cenę odpowiadającą wartości i jakości produktu, prowadzi sprzedaż w sklepach stacjonarnych i online, stawia na skuteczne kampanie promocyjne.
Czy punkt sprzedaży odnosi się tylko do sklepów stacjonarnych?
Nie, punkt sprzedaży (miejsce) odnosi się do wszystkich miejsc, w których klienci mogą nabyć produkt lub usługę. Są to zarówno sklepy stacjonarne, sklepy internetowe, dystrybutorzy i inne kanały.
Jak mogę dostosować 4P do mojego małego biznesu?
Zastanów się nad tym, jaki produkt oferujesz, jaka jest jego wartość, gdzie Twoi klienci mogą go nabyć i jakie są najskuteczniejsze metody promocji w Twojej branży. Eksperymentuj i dostosowuj te elementy do swoich specyficznych potrzeb.
4P marketing – podsumowanie
Marketing 4P, znany jako marketing mix, to podstawa, na której budowane są działania marketingowe. 4P to cztery elementy – produkt, cena, miejsce i promocja. Każdy z tych składników odgrywa kluczową rolę w procesie podejmowania przez konsumentów decyzji zakupowych. Z biegiem lat koncepcja 4P została rozbudowana do 7P.Trzy nowe P to ludzie, procesy i dowody fizyczne. Nowe elementy podkreślają znaczenie jakości obsługi, efektywności procesów biznesowych oraz konkretnych dowodów na wartość oferowanych produktów lub usług w całym ekosystemie marketingowym.
