Frontend – co to?

Pamiętasz czasy, kiedy strony internetowe wyglądały jak statyczne dokumenty tekstowe z obrazkami i hiperłączami? To już dawno minęło. Dziś, niemal na każdej witrynie czy w aplikacji znajdziesz interaktywne elementy, różnego typu funkcjonalności i inne rozwiązania, które w znacznym stopniu ułatwiają życie.
Wszystko to dzięki pracy frontend developerów. Czym dokładnie jest frontend, jakie technologie są z nim związane?

Frontend ‒ co to?

Frontend to część strony lub aplikacji internetowej, która jest widoczna dla użytkownika. Składa się na niego wygląd, interfejs oraz wszystkie elementy strony, które umożliwiają interakcję z użytkownikiem. Frontend obejmuje między innymi tekst, grafiki, animacje, menu. Jest nim wszystko to, co ukazuje się użytkownikowi na przeglądarce internetowej po wczytaniu strony. Frontend jest niejako przeciwieństwem backendu, czyli warstwy strony czy aplikacji, która jest niewidoczna dla użytkownika, jej zaplecza technicznego, panelu administracyjnego. Elementy strony widoczne dla użytkownika są zaciągane właśnie z backendu. Frontend jest więc tym, co finalnie możemy zobaczyć na ekranie smartfona czy monitora, natomiast backend odpowiada za to, aby widoczna część strony była wyświetlana w prawidłowy sposób.

Historia rozwoju frontendu

Historia frontendu jest nierozerwalnie związana z rozwojem całego internetu. Początki były dość proste – strony internetowe składały się głównie z tekstu i linków. Z biegiem czasu, zaczęto dodawać grafiki, a potem interaktywne elementy, takie jak formularze czy animacje. To wszystko doprowadziło do rozwoju technologii frontendowych, które znamy dzisiaj. Pierwsze wersje HTML, CSS i JavaScript były dość ograniczone, ale z biegiem czasu stawały się coraz bardziej zaawansowane.

Podstawowe technologie frontendu

HTML, CSS i JavaScript to trzy filary programowania frontendowego.

• HTML (HyperText Markup Language) to język znaczników, który jest używany do strukturyzowania i opisywania treści na stronie internetowej.
• CSS (Cascading Style Sheets) to język służący do opisywania wyglądu strony.
• JavaScript to język programowania, który sprawia, że strona jest interaktywna.

Popularne narzędzia i frameworki

Na rynku dostępne są różne narzędzia i frameworki ułatwiające programowanie frontendowe. Najpopularniejsze z nich to: React.js, Angular, Vue.js i Svelte.

Każde z narzędzi ma swoje zalety i wady – wybór odpowiedniego uzależniony jest od kilku czynników, takich jak wielkość projektu, zespół, doświadczenie czy preferencje. Oprócz frameworków, warto wspomnieć także o narzędziach do automatyzacji i budowania projektów, są to przede wszystkim webpack czy gulp.

Frontend developer – kto to?

Frontend developer, czyli programista frontendowy, to osoba, która zajmuje się tworzeniem interfejsów użytkownika, czyli tego, co widzimy na stronie internetowej lub w aplikacji. Do obowiązków frontend developera należą między innymi  projektowanie layoutu, tworzenie grafik, animacji, implementacja logiki biznesowej w języku JavaScript. Programista frontendowy dba także o to, aby strona była responsywna i przyjazna dla użytkownika. 

Dobre praktyki w programowaniu frontendowym

Dobra praktyka w programowaniu frontendowym to taka, która ułatwia życie zarówno programistom, jak i użytkownikom. Oto kilka zasad, których warto się trzymać:

• Dostępność i użyteczność: Strona powinna być dostępna dla wszystkich użytkowników, niezależnie od tego czy korzystają z komputera, czy ze smartfona. Powinna być także dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych.
• Optymalizacja wydajności: Szybkie ładowanie i płynne działanie to kolejne, ważne czynniki.
• Responsywność: Istotne, by witryna była estetyczna i funkcjonalna, bez względu na to, na jakich urządzeniach i rozdzielczościach ekranu jest wyświetlana.
• SEO friendly: Ważne jest także pozycjonowanie. Regularne prowadzenie działań on-site i off-site, monitoring i optymalizacja strategii sprawią, że strona zyska widoczność w organicznych wynikach wyszukiwania.
• Testowanie: Każda zmiana powinna być dokładnie przetestowana, dzięki temu zyskasz pewność, że wszystko działa jak należy.

Znaczenie UX/UI w programowaniu frontendowym

UX (User Experience) i UI (User Interface) to dwa kluczowe aspekty w programowaniu frontendowym.  UX/UI mają duży wpływ na sukces strony lub aplikacji. 

• UX dotyczy ogólnego doświadczenia użytkownika, podczas korzystania z witryny lub aplikacji.
• UI odnosi się do interfejsu użytkownika, czyli tego, co dana osoba widzi na ekranie.

Frontend vs. backend

Frontend i backend to dwie różne części aplikacji  lub strony internetowej, które razem tworzą funkcjonalny system.

• Frontend – to elementy, które użytkownik widzi na ekranie – struktura strony, styl, obrazy, animacje itp. Jest to interfejs użytkownika.
• Backend – to część oprogramowania, która nie jest widoczna dla użytkownika, ale jest niezbędna do przetwarzania danych, interakcji z bazą danych, API, a także innych komponentów systemu. Backend odbiera żądania przesłane przez frontend, przetwarza je, komunikuje się z bazą danych i zwraca odpowiedź na frontend. Technologie backendowe to różne języki programowania, takie jak Python, Java, Ruby, PHP, Node.js, a także różne systemy zarządzania bazami danych, takie jak MySQL, PostgreSQL czy MongoDB.

W skrócie, frontend jest tym, co widzi użytkownik. Backend natomiast, dzieje się w tle i umożliwia działanie aplikacji, są to elementy niewidoczne dla użytkownika. Obie te części są równie ważne i niezbędne do stworzenia funkcjonalnej aplikacji internetowej.

Przyszłość frontendu

Przyszłość tej dziedziny wydaje się bardzo obiecująca. WebAssembly, PWA (Progressive Web Apps), JAMstack czy RWD (Responsive Web Design) wciąż się rozwijają, pojawiają się też nowe technologie. Rola frontendu w rozwoju internetu będzie nadal rosła, dlatego warto śledzić najnowsze trendy i ciągle się rozwijać.

Podsumowując, programowanie frontendowe to nie tylko kodowanie, ale także projektowanie interfejsów, optymalizacja wydajności, dbanie o dostępność i użyteczność, a także testowanie. Wybór odpowiednich narzędzi i technologii może znacznie ułatwić pracę i przyspieszyć rozwój projektu. Należy także pamiętać o znaczeniu dobrego designu UX/UI oraz o roli wciąż zmieniających się trendów.

Frontend – FAQ

Junior frontend developer a frontend masters – różnice?

Junior frontend developer to osoba, która zaczyna swoją przygodę z programowaniem frontendowym. Zazwyczaj ma mniej niż 2 lata doświadczenia w branży i często potrzebuje wsparcia. Z kolei termin frontend masters odnosi się do bardzo doświadczonych programistów frontendowych. Takie osoby mają za sobą wiele lat pracy w branży i doświadczenie w prowadzeniu różnych projektów, mogą pochwalić się szeroką wiedzą na temat technologii, narzędzi i najlepszych praktyk w programowaniu frontendowym.

Micro frontend ‒ co to?

Micro frontend to podejście do projektowania aplikacji webowych, które polega na podziale interfejsu użytkownika na mniejsze, niezależne fragmenty, które można rozwijać i wdrażać oddzielnie. Każdy taki fragment, nazywany mikrofrontendem, obsługuje konkretny fragment funkcjonalności aplikacji. Tego typu podejście ułatwia zarządzanie zespołem programistów. Co więcej, każda z osób może pracować nad innym fragmentem aplikacji, bez zaburzania pracy pozostałych programistów. Takie rozwiązanie jest korzystne w przypadku dużych, złożonych aplikacji, które są rozwijane przez długi czas.

Frontend roadmap – co to?

Frontend roadmap to zbiór zaleceń i wskazówek, które pomagają początkującym programistom frontendowym zrozumieć, które technologie, narzędzia i zagadnienia powinni poznać, aby zwiększyć swoją wiedzę. Roadmapa zazwyczaj zawiera informacje na temat podstawowych technologii, takich jak HTML, CSS i JavaScript, popularnych frameworków i bibliotek, narzędzi do automatyzacji i budowania projektów oraz najlepszych praktyk w programowaniu frontendowym. Jest to bardzo pomocne narzędzie dla osób, które chcą zacząć swoją przygodę z programowaniem frontendowym, ale nie wiedzą, jak zrobić pierwszy krok. 

Frontend frameworks – co to?

Frontend frameworks, czyli frameworki frontendowe, to zbiory narzędzi, bibliotek i najlepszych praktyk, które ułatwiają programistom tworzenie interaktywnych i profesjonalnie wyglądających stron internetowych. Frameworki zazwyczaj zawierają gotowe komponenty, które można wykorzystać w swoim projekcie, narzędzia do automatyzacji i kompilacji kodu, a także zalecenia dotyczące organizacji kodu i architektury aplikacji.
Najpopularniejsze frameworki frontendowe to:

• React.js: Choć formalnie jest to biblioteka, a nie framework, ze względu na swój ekosystem i możliwości często jest klasyfikowany jako framework. React pozwala na budowanie interfejsów użytkownika w sposób deklaratywny i składający się z komponentów. 
• Angular: To pełnoprawny framework do tworzenia dynamicznych aplikacji internetowych. Angular został stworzony przez Google i oferuje wiele narzędzi typu out of the box, takich jak dwustronne wiązanie danych (two-way data binding), modułowy system, formularze, HTTP client, itp.
• Vue.js: To progresywny framework do budowania interfejsów użytkownika. Vue jest zaprojektowany tak, aby być jak najbardziej elastyczny i dostosowany do potrzeb programisty. Jest też znany ze swojej prostoty i łatwości wdrożenia.

Wybór odpowiedniego frameworka zależy od wielu czynników, takich jak wielkość projektu, wymagania funkcjonalne, doświadczenie zespołu programistycznego, itp. Ważne jest, aby wybrać narzędzie, które najlepiej pasuje do konkretnego projektu i, które pozwoli zespołowi pracować efektywnie i produktywnie.

Python frontend – co to?

Python to język programowania, który jest tradycyjnie używany do tworzenia aplikacji backendowych, analizy danych, automatyzacji, uczenia maszynowego itp. Istnieją jednak narzędzia i biblioteki, które pozwalają używać Pythona do tworzenia interfejsów użytkownika, czyli frontendu.

• PyQt lub PySide: To zestawy narzędzi do tworzenia aplikacji desktopowych w Pythonie. Oferują one bindingi do biblioteki Qt, która jest używana do tworzenia cross-platformowych aplikacji graficznych.
• Kivy: To open-sourceowa biblioteka Pythona do tworzenia aplikacji na urządzenia mobilne i desktopowe. Umożliwia tworzenie interfejsu użytkownika w Pythonie, który jest następnie kompilowany na różne platformy.
• Pyjs (lub Pyjamas): To framework, który pozwala pisać aplikacje webowe w Pythonie. Kod Pythona jest kompilowany do JavaScriptu, który może być uruchomiony w przeglądarce internetowej.
• Django z Django REST framework: Django to popularny framework do tworzenia aplikacji webowych w Pythonie. Django sam w sobie jest frameworkiem backendowym. Warto jednak dodać, że dzięki połączeniu z Django REST framework można tworzyć API, a następnie wykorzystać je do komunikacji z frontendem napisanym w dowolnym frameworku JavaScript, takim jak React, Angular czy Vue.

Python sam w sobie nie jest językiem typowo frontendowym, ale dzięki różnym narzędziom i bibliotekom możemy tworzyć interfejsy użytkownika. Jednakże, w przypadku aplikacji internetowych, najlepszym rozwiązaniem jest zazwyczaj połączenie Pythona na backendzie (na przykład z użyciem Django) z frontendem napisanym w JavaScript i wykorzystującym jeden z popularnych frameworków frontendowych, takich jak React, Angular czy Vue.

Frontend developer – praca: na czym polega?

Praca frontend developera polega przede wszystkim na tworzeniu interfejsów użytkownika stron internetowych i aplikacji webowych. Oto kilka typowych zadań, które mogą być wykonywane przez frontend developera:

• Projektowanie i implementacja interfejsów:  Obejmuje projektowanie layoutów, nawigacji, animacji, itp., a następnie implementację projektów za pomocą takich rozwiązań jak HTML, CSS i JavaScript.
• Integracja z backendem: Frontend developer często współpracować z backendem, aby wyświetlać dane z serwera na stronie internetowej. 
• Optymalizacja Strony: Frontend developer może być również odpowiedzialny za optymalizację strony pod kątem wydajności i SEO. Takie działania obejmują min.  minimalizację kodu, optymalizację obrazów, ustawianie meta tagów, itp.
• Testowanie: Testowanie strony internetowej pod kątem kompatybilności z różnymi przeglądarkami, urządzeniami i rozdzielczościami ekranu.
• Utrzymanie i aktualizacje: Po wdrożeniu strony internetowej, frontend developer może być odpowiedzialny za jej utrzymanie i aktualizację.

Frontend Developer – zarobki

Zarobki programistów frontendowych mogą różnić się w zależności od wielu czynników. Oto kilka z nich:

• Doświadczenie: Junior frontend developers, czyli osoby, które mają mniej niż 2 lata doświadczenia w branży, zazwyczaj zarabiają mniej niż osoby z większym doświadczeniem. 
• Technologie: Znajomość popularnych frameworków, takich jak React.js, Angular czy Vue.js, może znacznie zwiększyć potencjalne zarobki.
• Lokalizacja: Zarobki programistów frontendowych mogą różnić się w zależności od kraju, regionu, a nawet miasta.
• Umiejętności: Znajomość technologii, takich jak CSS preprocessors (Sass, Less), narzędzi do automatyzacji (Gulp, Webpack), systemów kontroli wersji (Git), itp., również może zwiększyć potencjalne zarobki.

Zarobki frontend developerów wahają się od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych miesięcznie. Wynagrodzenie specjalisty może więc wynosić zarówno 5000 zł, jak i 10 000, 20 000 i więcej.